Zoeken op persoon
Hier zijn de persoonsgegevens van Dionysos:
Dionysos (Oudgrieks: Διόνυσος, Diónysos; Διώνυσος, Diṓnysos; Latijn: Dionysus) of Bakchos (Grieks: Βάκχος, Bákchos; Latijn: Bacchus), soms ook Iakchos (Grieks: Ἵακχος; Latijn: Iacchus),[1] of Bromios, is een figuur uit de Frygische, Thracische en Griekse mythologie. Hij is de god van wijn(bouw) en fruitteelt, de groeikracht van de aarde, van wetten, de menselijke beschaving, geestdrift en enthousiasme, poëzie, theater en muziek. Als god van vrede brengt hij mensen tot elkaar en als overwinnaar op de dood is hij god van de onderwereld. Hij had in verschillende opzichten een belangrijke invloed op het leven, denken en werken van de Grieken en Romeinen.
Dionysos was de zoon van Zeus en Semele, de dochter van de Thebaanse koning Kadmos.[2] De liefde die Zeus voor Semele koesterde wekte in hoge mate de jaloezie van Hera op. Zij ging onder een valse gedaante (Beroë) naar Semele en overreedde haar om Zeus te vragen om als bewijs dat hij werkelijk de god van de hemel was, zich aan haar in al zijn heerlijkheid zou vertonen. Door een eed gebonden moest Zeus het dwaze verzoek inwilligen, maar toen hij in de volle vuurgloed van zijn bliksem tot de ongelukkige kwam, verbrandde zij met haar huis.
Zeus redde echter het kind dat zij in haar schoot droeg, en dadelijk ontsprongen uit de zuilen van het paleis klimopranken, die met hun koele bladeren het kind beschermden. Zeus verborg zijn zoon in zijn dij, tot de tijd van zijn geboorte zou gekomen zijn, en toen Dionysos voor de tweede maal ter wereld kwam, gaf hij hem ter verzorging en opvoeding over aan de nimfen van Nysa of de Hyaden. Oorspronkelijk was de berg Nysa een mythisch oord; later droegen verschillende streken in Griekenland die naam. Daar werd het kind onder de trouwe zorg van de nimfen opgevoed.
Een andere overlevering noemt Ino, de zuster van zijn moeder Semele, als zijn opvoedster, en laat hem eerst bij de nimfen komen, nadat ook zij voor de vervolgingen van Hera had moeten zwichten.
In Frygië en Lydië bestond ook de van het oorspronkelijke Griekse verhaal afwijkende sage, dat de god voor zijn opvoeding aan Rheia-Kybele zou zijn toevertrouwd.[3]
Toen hij volwassen was, plantte hij een wijnstok en met de daaruit gewonnen drank bedronk hij zichzelf en zijn opvoedsters en de demonen van het woud. Ieder die met hem in aanraking kwam, werd door de zoete geur van de nieuwe drank verleid en schaarde zich bij de stoet, waarmee Dionysos door de wereld trok om de wijn, nieuwe gave, die hij de mensheid schenken wilde, te verspreiden.
Hij is een god wiens invloed zich over een zeer ruim gebied uitstrekt. Hij werd in de eerste plaats vereerd als de god van de wijn. De wijn was de mooiste van zijn gaven en die werd daarom ook Διόνυσου καρπός, Diónysou karpós, Dionysos' vrucht, genoemd.[4] Maar er is meer. Hij betekende voor de oude Grieken ook de groeikracht, die in de natuur is te zien, bijvoorbeeld van de bossen, de velden en de bomen. De bergen en de bronnen daar zijn er ook mee verbonden. De wijndruif is daarom alleen de vrucht, die met hem als god wordt verbonden. De druif geeft, hoewel uit vocht geboren, een warme gloed aan haar vruchten. De zwakheid en de moed, de weelderigheid en de kracht, waarvan de druif het symbool is, zijn het symbool voor Dionysos.
Maar ook alle bomen en alle boomvruchten stonden onder zijn hoede. Alle vochtige plaatsen waren daarom door hem heilig, vooral de bodem die vruchtbaar was. Veel bronnen waren aan hem gewijd. Hij kon ook bronnen uit rotsen laten stromen door er met zijn thyrsosstaf tegenaan te slaan, niet alleen water, maar ook wijn, melk en honing.
De wijnbouw en de fruitteelt komen alleen bij volkeren voor, die een zekere hoogte van ontwikkeling hebben bereikt. Vandaar dat Dionysos een god is geworden van de menselijke beschaving. Hij was op die manier nauw met Demeter verbonden. Hij gaf de mensen hun wetten, hield de vrede in stand en bewees hun door zijn goede gaven zijn gunst. De wijnbouw en de landbouw werden vooral in Attica als de gaven van Dionysos en Demeter gezien. Daar zijn de sage van Ikarios, aan wie Dionysos zijn gave schonk, en van Triptolemos, die door Demeter tot haar gezant werd uitverkoren, ontstaan.
Dionysos had ook invloed op het menselijk gemoed, hij bracht de mensen tot elkaar. Wat hem weerstreeft moet voor zijn macht buigen. Al wat wild en ruw was onderwierp zich aan hem: panters en leeuwen trokken zijn wagen en de meest woeste natuurgodheden schaarden zich gewillig onder zijn gevolg. Hij was de god van het elan en het enthousiasme. Dat uitte zich vooral op het gebied van de poëzie en de muziek. De aan Dionysos gewijde poëzie en muziek zijn heftig, zij kenmerken zich door plotselinge overgangen van de meest uitbundige vreugde tot de diepste smart. De aan Dionysos gewijde feesten waren door zowel de liederen, de dithyramben, eigenlijk de liederen die de dubbele geboorte van Dionysos bezongen, als de daarbij gebruikte muziekinstrumenten, de fluit en de tamboerijn, nogal luidruchtig.
Dionysos was bovendien een god van de voorspelling en van de reiniging, en daardoor met Demeter verbonden en met de godheden, die in de mysteriën van Eleusis werden vereerd. Hij werd daarin Iakchos genoemd, een naam voor zijn luidruchtigheid. De later door de Romeinen overgenomen naam Bacchus, Bakchos, schijnt dezelfde betekenis te hebben, ook zijn bijnaam Bromios schijnt op het rumoer te doelen waarmee zijn feesten gepaard gingen.
Hij werd ook als overwinnaar op de dood met de onderwereld in verband gebracht en werd door Herakleitos met Hades gelijkgesteld.[5]
Mythologie waar Dionysos bij hoort: Grieks
Attributen: -
Dionysos is de god van de wijn.
Dionysos is de evenknie van Bacchus.
Dionysos is de minnaar van Aphrodite, Enyo en Ampelos.
Dionysos is de vader van Aglaia, Euphrosyne, Thalia en Priapus.
Dionysos is de zoon van Zeus en Semele.
Bekijk de stamboom van Dionysos
Dionysos is onderdeel van de Olympische goden.